Tansiyon nedir?

Vücudumuza kalp tarafından atardamarlardan pompalanan kan, toplardamar sisteminden ve akciğerlerden geçerek yeniden kalbimize döner. Kan basıncı dendiğinde atardamarların içinde dolaşan kanın yarattığı basınçtan bahsederiz. Bu basınç düz bir çizgi değil, üst ve alt seviyeleri olan hareketli bir dalgadır. Kalp kasının kasılarak kanın pompalandığı andaki basınç büyük veya sistolik kan basıncı, kalp kasının gevşediği andaki damar içi basıncı ise küçük veya diyastolik kan basıncını oluşturur. Bu basınçlar her zaman aynı değildir, kişinin aktivitesine ve diğer birçok olaya bağlı değişim gösterebilir. Ancak gene de gerek büyük, gerekse küçük tansiyon belli limitler arasında seyretmelidir.

Normal tansiyon, Büyük tansiyonun 120 mmHg, küçük tansiyonun 80 mmHg değerini geçmediği tansiyondur.

Artmış kan basıncı, Büyük tansiyonun 120-129 mmHg, küçük tansiyonun 80 mmHg değerini geçmediği tansiyondur. Kontrol altına alınmadığında daha yükselmeye meyillidir.

Birinci basamak hipertansiyon, Büyük tansiyonun 130-139 mmHg, küçük tansiyonun 80-89 mmHg değerini geçmediği tansiyondur.

İkinci basamak hipertansiyon, daha ileri bir tansiyon derecesidir. Büyük tansiyonun 140 mmHg, küçük tansiyonun 90 mmHg değerinin üzerinde olduğu tansiyondur.

Hastalar uzun yıllar boyunca hipertansiyonun farkında olmadan yaşamış olabilir ancak bu durum risk altında olmadıklarını göstermez. Zamanla burun kanaması, kulak çınlaması ve baş ağrısı gibi belirtiler ile karşılaşılabilir. Eğer kontrolsüz yüksek kan basıncı devam ederse kalp, böbrek ve gözden başlayarak pek çok vücut sistemine zarar verir. Bunların arasında kalp krizi, kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği ve beyin kanaması sayılabilir.

Özellikle 50 yaş üzerinde yalnızca büyük tansiyonun 130 ve üzeri olduğu, küçük tansiyonun normal olduğu, “izole sistolik hipertansiyon” önemlidir.

Kan basıncı ölçümleri en az 15-20 dakika dinlenmiş olarak ve hep aynı koldan yapılmalıdır. En az günde 4-5 kez ölçülerek, saatleri kayıt edilerek bir liste hazırlanmalı ve doktorunuzla görüşülmelidir. Doktorunuz yeterli bulmazsa 24 saatlik tansiyon holter testi ile değerlendirme yapabilir. Test sonucu, fizik muayne ve rutin testlerden sonra gerekli tedavi planlanır.

İlaç tedavisinin dışında yaşam tarzı değişiklikleri çok önemlidir. Bunlar arasında; kalp için sağlıklı diyet ve daha az tuz alımı, düzenli fizik egzersiz, aşırı kilolu hastaların uygun kiloya düşmesi, stres toleransı, sigara bırakılması sayılabilir.

Düşük tansiyon (hipotansiyon) nedir?

Çoğu zaman belirti vermez ve sorun oluşturmaz. Yüksek tansiyona göre kalp-damar hastalıkları açısından daha tercih sebebidir. Ancak baygınlık, baş dönmesi veya göz kararması gibi şikayetlere neden olabilir. Bu gibi durumlarda mutlaka doktor görüşü alınmalı, altta yatan sebepler araştırılmalıdır.